سنین نوزادی (12-5 ماهگی)
والدین این کودکان باید در درجه اول بر استرس خود غلبه کنند، احساس گناه نداشته باشند و بیماری فرزندشان را به عنوان یک واقعیت بپذیرند. لازم است در مراقبت از نوزاد دیابتی خود، با یکدیگر همکاری و وظایف را تقسیم کنند تا به یکی از والدین فشار بیشتری وارد نشود و خسته نگردد. با توجه به اهمیت و عوارض قند خون در این دوره، اولویت اصلی والدین باید پیشگیری و درمان هیپوگلیسمی باشد.
کودکان نوپا (13 تا 36 ماهگی)
در این دوره نیز پیشگیری و درمان هیپوگلیسمی در الویت است و والدین باید علائم افت قندخون و روش های درمان آن را به خوبی فراگرفته باشند. در ضمن مواظب ریزه خواری ها و ناخنک زدن های کودک و در نتیجه نوسانات زیاد قند خون باشند.
پیش از مدرسه(3 تا 7 سالگی)
در این زمان فعالیت و تحرک کودکان افزایش می یابد و در نتیجه امکان افت قند خون بالا می رود. از آنجایی که اشتهای کودک غیر قابل پیش بینی بوده، ممکن است در مورد رعایت رژیم غذایی مقاومت کند. والدین می توانند برای کمک به او ، غذاهایی را آماده کنند که مناسب و مورد علاقه ی اوست. البته بقیه ی اعضای خانواده نیز باید از همان غذاها استفاده کنند تا کودک دیابتی هم تشویق به خوردن آن ها شود. والدین باید به کودک خود اطمینان بدهند که دیابت او تقصیر خودش نیست و او با سایر کودکان هم سن و سالش تفاوت خاصی ندارد.
سال های اول دبستان(8 الی 11 سالگی)
در این دوره مهارت های اجتماعی کودک رشد می کند و زمان شکل گیری اعتماد به نفس او است. کودک قوانین را به خوبی درک می کند. وی می تواند در رژیم غذایی نظم بیشتری را رعایت کند و می توان راجع به رژیم غذایی با او مشورت کرد. هم چنین می توان بعضی از کارهای شخصی را به خود کودک سپرد(مثل آزمایش قندخون و تزریق انسولین زیر نظر والدین)
با توجه به حضور کودک در مدرسه و افزایش فعالیت ها و تحرک بدنی او و دور بودن از والدین در این زمان، باید به اولیای مدرسه و دوستان کودک، علائم کاهش یا افزایش قند خون را آموزش داد. لازم است همیشه مقدار ماده ی قندی مناسب برای مواقع اورژانس همراه کودک باشد. باید در مورد فواید کوتاه مدت و بلند مدت کنترل خوب قند خون به کودک آموزش داد و از او خواست که همیشه کارت شناسایی دیابت را همراه خود داشته باشد.
شروع نوجوانی(12 تا 15 سالگی)
نوجوان در این دوره دچار تغییرات جسمی زیادی می شود و با توجه به تغییرات هورمونی ایجاد شده در بدنش، کنترل قند خون او مشکل تر می شود و نیازش به انسولین افزایش پیدا می کند.
در این سنین توجه نوجوان به ظاهر بدن خود و کنترل وزن و … بیشتر می شود و به نظر دوستانش اهمیت زیادی می دهد. باید مهارت حل مشکلات را به نوجوان آموزش داد و به او کمک کرد تا بر احساسات خود غلبه کند.
با توافق طرفین، نقش والدین و نوجوان در کنترل دیابت جابه جا می گردد و وظیفه ی اصلی کنترل بر عهده ی خود نوجوان گذاشته می شود(البته با نظارت غیرمستقیم والدین)
والدین باید مراقب علائم خطر مثل علائم افسردگی یا رفتارهای پرخطر مانند عدم تزریق انسولین، رعایت نکردن رژیم غذایی و … در نوجوان خود باشند.
اواخر بلوغ(16 تا 19)
دوره ای است که نوجوان دچار تغییرات عمیق فیزیکی و روانی می شود. در این مرحله او می خواهد در رابطه با موقعیت اجتماعی خود، شغل آینده و … تصمیم گیری کند در نتیجه ممکن است رفتارهای غیر قابل پیش بینی داشته باشد.
والدین باید به او کمک کنند تا اهداف واقع بینانه داشته باشد و دیابت را با زندگی خود سازگار و هماهنگ کند. والدین باید هم چنان مراقب رفتارهای پرخطر باشند و درباره ی مسائل درمانی(مثل چند بار تزریق در روز، نوع رژیم غذایی و …) با او مشورت کنند و او باید به طور مستقل با تیم پزشکی اش در ارتباط باشد.
دیابت و ترس از سوزن
ترس از سوزن می تواند منجر به پیچیده شدن روابط بین کادر پزشکی و بیماران گردد ولی در بیماران مبتلا به دیابت، گاهی منجر به یک مانع جدی در کنترل این بیماری می شود. مطالعات نشان داده است که یک چهارم بیماران دیابتی موقع تزریق انسولین دچار ترس و اضطراب می شوند.
گاهی یک ساعت طول می کشد تا بیماران بتوانند انسولین را تزریق و بر ترس خود چیره شوند. گاهی ترس از سوزن و امتناع از تزریق به علت مسائل روانی ناشی از وابسته شدن به انسولین می باشد.
به طور معمول تمام مبتلایان به دیابت نوع 1، بر ترس خود از سوزن غلبه می کنند. به دلیل نیاز حتمی این بیماران به انسولین ، ترس و عدم تزریق می تواند موجب از دست دادن جان بیمار شود.
در صورتی که مبتلا به دیابت نوع 2 هستید، با عدم تزریق انسولین ، بیماری شما تشدید می شود. به دلیل ترس از سوزن و پافشاری این بیماران در مصرف داروهای خوراکی به جای انسولین، کنترل نا مطلوب قند خون بسیار دیده می شود.
نکات لازم در برخورد با ترس از سوزن در بچه های مبتلا به دیابت
بچه ها نیاز دارند که شما به آن ها اعتماد به نفس بدهید. تزریق به وسیله سوزن عمل خوشایندی نیست ولی یک حقیقت در زندگی کودکان دیابتی است. این بستگی به شما دارد که بتوانید بهترین روش را برای قانع کردن فرزندتان برای تزریق انسولین بیابید.
کودک خود را در خلال تزریق در آغوش بگیرید. با او صحبت کنید صدای شما می تواند به کودک آرامش دهد. دادن شیشه و پستانک نیز موثر است.
زمانی که کودک می تواند حرف بزند شما می توانید از فواید تزریق جهت حفظ سلامتی برای او بگویید.
بهترین راه برخورد مثبت: با گفتن جملاتی مثل میدانم که درد دارد و یا تو خیلی شجاع هستی ترس فرزندتان را باور کنید و به او روحیه دهید.
دادن جایزه به کودکان و تشویق آن ها در تزریق و سوزن زدن به انگشتان موثر است.
بازی نیز می تواند به فرزندتان در غلبه بر اضطرابش کمک کند. به طور مثال اگر در بازی وانمود کنید که عروسک مورد علاقه اش هم دیابت دارد و او هم باید انسولین بزند، به او در پذیرش این موضوع کمک خواهد کرد.
