تعریف دیابت نوع 2
دیابت نوع 2 شرایط مزمنی است که در آن بدن قادر به استفاده و ذخیره گلوگز نیست و گلوکز به جای اینکه تبدیل به انرژی شود به جریان خون باز گشته و سبب ایجاد علایم مختلف می گردد. دیابت نوع 2 (یا دیابت بزرگسالی یا غیر وابسته به انسولین) در نتیجه عدم توانایی بدن در تولید انسولین کافی و/یا ناتوانی از استفاده بهینه از انسولین تولیدی به وقوع می پیوندد. (این حالت را مقاومت به انسولین هم می نامند). ابن نوع دیابت اغلب در افراد بالای 40 سال، دارای اضافه وزن و دارای سابقه خانوادگی دیابت رخ می دهد ولی متاسفانه باید گفت که امروزه آمار ابتلا افراد جوانتر نیز به دلیل شیوه و سبک زندگی امروزی افزایش یافته است.
چه عواملی سبب ابتلا به دیابت نوع 2 می شوند؟
عوامل مختلفی سبب ابتلا به دیابت نوع 2 می شوند: اضافه وزن، بی تحرکی یا کمبود فعالیت بدنی و اختلالاتی که همراه با عدم توانایی بدن در استفاده از گلوگزند از عوامل اصلی ابتلا به دیابت نوع دو به شمار می آیند. به علاوه کسانی که اختلال گلوکز صبحانه یا اختلال عدم تحمل گلوکز در آنها تشخیص داده شده نیزخطر بالایی در ابتلا به دیابت نوع 2 دارند.
علایم دیابت نوع 2 چیست؟
افراد مبتلا به دیابت نوع 2 یکسری از علایم را تجربه می کنند. شامل:
تشنگی و پرنوشی
پرادراری
تاری دید
زودرنجی و تحریک پذیری
بی حسی یا سوزش دست و پا
عفونت مکرر لثه، پوست و مثانه
عدم بهبودی زخم ها
خستگی زیاد غیر قابل توجیه
اما باید بدانید در بعضی موارد دیابت نوع 2 هیچ علامتی ندارد.در این گونه موارد افراد مبتلا ماهها یا حتی سال ها بدون اینکه از بیماری خود مطلع باشند به زندگی ادامه می دهند. دیابت آنقدر به تدریج پیش می رود که حتی گاهی اوقات علایم آن قابل شناسایی نیست. به همین دلیل خیلی از مبتلایان به دیابت تا سالها از بیماری خود اطلاع ندارند.
چه کسانی به دیابت نوع 2 مبتلا می شوند؟
عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع 2 شامل:
چاقی، کلسترول بالا، فشار خون بالا و عدم تحرک بدنی کافی است. همچنین مطالعات نشان داده اند که خطر ابتلا به دیابت با افزایش سن افزایش می یابد به همین دلیل به این نوع از بیماری دیابت بزرگسالان نیز گفته می شود. بر همین اساس افراد چاق بالای 40 سال ریسک بالاتری برای ابتلا به دیابت نوع دو دارند. البته ظهور این نوع دیابت در افراد جوان نیز در حال افزایش است. همچنین افرادی که دردوره بارداری به دیابت مبتلا می شوند(این شرایط دیابت بارداری نامیده می شود) ممکن است بعدها به دیابت نوع 2 دچار شوند.
آیا دیابت قابل علاج قطعی و ریشه کنی است؟
باید اذعان نمود که در حال حاضر هیچ راه درمانی برای بهبود قطعی دیابت نوع 2 شناخته نشده است. البته در مراحل اولیه می توان به راحتی کنترل قند خون را در فرد مبتلا اصلاح نمود. ولی این بدان معنا نیست که این فرد می تواند مجددا به عادات نادرست زندگی قبلی خود باز گردد. چرا که در هر صورت این افراد احتمال افزایش مجدد قند خون را در طی مراحل مختلف زندگی خواهند داشت. به همین دلیل با تشخیص اولیه دیابت حتی پس از اصلاح قند خون شما باید کنترل قند خود را به صورت ادواری انجام دهید.
اگرچه نظریاتی در مورد نقش عمل بای پس معده در درمان دیابت نوع 2 وجود دارد با این حال این رابطه بین عمل جراحی و درمان دیابت نوع 2 هنوز به اثبات نرسیده است.
درمان دیابت نوع 2 چگونه است؟
دیابت نوع 2 در مراحل اولیه با تغییر شیوه زندگی اعم از تغذیه سالم ، فعالیت بدنی و نیز کنترل استرس قابل درمان خواهد بود. جالب است بدانید که در فردی که از افزایش وزن شدید رنج می برد حتی با 7 در صد کاهش وزن در خیلی از موارد کنترل قند خون اصلاح می گردد.
اگر با تغییر عادات نادرست زندگی قند خون شما اصلاح نشد، آن موقع دیابت اغلب با مصرف داروهای خوراکی قابل درمان است زیرا که بدن بسیاری از افراد مبتلا تا حدی انسولین ترشح می کند ولی نیاز به داروهایی برای بهبود بهره برداری و یا افزایش ترشح انسولین می باشد. قرص های مصرفی برای کنترل دیابت حاوی انسولین نیستند. در عوض این داروها مثل متفورمین، سولفونیل اوره ها، مهار کننده های آلفا گلوکوزیدازها و… باعث می شوند تا انسولین ترشح شده در بدن موثرتر و کارآمدتر عمل کند.
در مراحل پیشرفته، در نهایت بعضی از افراد مبتلا ، با انسولین درمان می شوند. انسولین می تواند چند بار در روز تزریق شود یا با استفاده از پمپ استعمال گردد. هدف از انسولین درمانی تقلید انسولین ترشح شده توسط پانکراس است. مصرف انسولین به این معنی نیست که شما در کنترل گلوکز خون خود بد عمل کرده اید بلکه به این معنی است که بدن قادر به تولید انسولین کافی یا استفاده از آن در تبدیل غذای مصرفی نیست.
یکی از روش های کلیدی در کنترل دیابت، کنترل دقیق گلوکز خون است تا مطمئن شوید که مقادیر قند خون نزدیک به مقدار مطلوب است. بیماران باید در مورد سطح هدف گلوکز خون با پزشک خود مشورت کنند. همچنین سطح هموگلوبین A1C نیز بسیار مهم است. با حفظ قند خون در میزان تعیین شده می توانید از بسیاری از مشکلات ناشی از دیابت پیشگیری نمایید.
افراد دیابتی مستعد ابتلا به چه مشکلاتی هستند؟
همانطور که در دیابت نوع اول بیان شد، خون در سراسر بدن شما جاری است و زمانی که میزان گلوکز موجود در خون بالا باشد، محیطی را که ارگان های مختلف بدن در آن وظایف خود را انجام می دهند، مختل می سازد. در این هنگام بدن شما علایمی را ظاهر می کند تا نشان دهد که اوضاع داخلی بدن شما نامساعدست، این علایم، همان علایمی هستند که افراد دیابتی تجربه می کنند. اگر این مشکل که تحت عوامل مختلف ایجاد می گردد بدون درمان رها شود، سبب ایجاد مشکلاتی مثل حمله های قلبی، سکته ، کوری، نارسایی کلیه و بیماری رگ های خونی می گردد که ممکن است سبب قطع عضو، آسیب های عصبی و ناتوانی جنسی شود.
البته پیشگیری نقش مهمی در کاهش این مشکلات خواهد داشت. با کنترل قند خونتان می توانید به بدن خود کمک کنید تا اعمال خود را تا حد ممکن به صورت نرمال انجام دهد. با این کار شانس تجربه مشکلات ناشی از قند خون بالا را کاهش خواهید داد.
آیا دیابت نوع دو قابل پیشگیری است؟
تحقیقات نشان داده اند که روش هایی برای پیشگیری ازدیابت نوع 2 یا حداقل به تاخیر انداختن ابتلا به آن وجود دارد. روشهای اساسی برای کمک به کاهش ابتلا به دیابت شامل تغییر شیوه نادرست زندگی ازجمله: تحرک بدنی بیشتر (یا اگر از قبل فعالیت منظم ورزشی داشته اید، نگهداری و ادامه آن فعالیت بدنی ) و حفظ وزن در محدوده طبیعی می باشد. البته بویژه در افراد مستعد ابتلا به دیابت، شما باید در مورد شیوه های عملی لازم برای ایجاد تغییر در شیوه زندگی و نیز در مورد روش های دیگر برای پیشگیری یا مدیریت بیماری با پزشک خود مشورت نمایید.
منبع ترجمه: محمد زمان جمشیدی – خانه دیابت ایران – http://diabethome.com
منبع: DIABETES CARE 2017, P:32 (AMERICAN DIABETES ASSOCIATION)
